Đi làm là một khóa học trả lương
Khi tôi bắt đầu làm fresher tại VNG, tôi nghĩ đơn giản: được đi làm sớm, có thêm ít kinh nghiệm và một khoản tiền nhỏ để trang trải. Nhưng chỉ vài tháng sau, tôi nhận ra: mình đang tham gia một khóa học, và khác biệt ở chỗ — người ta trả tiền cho mình học.
Những bài học không có trong sách giáo trình
Tôi học được nhiều thứ mà giảng đường chưa bao giờ dạy:
- Cách chia task và lên kế hoạch tuần
- Cách làm việc nhóm với người không cùng trình độ
- Cách giao tiếp với QA, PM, senior, và cả… sếp
- Cách xử lý bug gấp trong khi vẫn phải bảo vệ feature chưa xong
- Và đặc biệt: cách giữ vững tinh thần khi task bị drop giữa chừng
Trường đại học dạy tôi cấu trúc dữ liệu.
Công ty dạy tôi cấu trúc tư duy.
Code là một phần, còn “làm việc” là cả một bức tranh
Khi bạn mới vào ngành, bạn nghĩ chỉ cần giỏi kỹ thuật là đủ. Nhưng thực tế:
Một lập trình viên giỏi mà không biết teamwork = rắc rối
Một người có kiến thức tốt mà không có kỹ năng giao tiếp = cản trở dự án
Một người code nhanh nhưng không hiểu sản phẩm = tốn effort
Đi làm là nơi bạn buộc phải phát triển mọi mặt cùng lúc:
kỹ thuật – tư duy – giao tiếp – trách nhiệm.
Mentor là giáo viên, sếp là giám thị, deadline là điểm số
Tôi bắt đầu nhìn lại 6 tháng đầu đi làm như một “học kỳ đặc biệt”:
| Môi trường | Trường học | Công ty |
|---|---|---|
| Người hướng dẫn | Giảng viên | Mentor |
| Áp lực chính | Bài kiểm tra | Deadline |
| Phản hồi | Điểm số | Bug report, review |
| Thành tích | GPA | Chất lượng feature |
| Kết quả | Đậu/rớt môn | Tồn tại hoặc bị thay thế |
Tôi không chỉ được học, tôi được đặt vào một môi trường mà mỗi sai lầm đều có hậu quả thực, và mỗi lần cải thiện đều được công nhận rõ ràng.
Học xong, vẫn muốn học tiếp
Điều kỳ lạ là: càng làm, tôi càng thấy muốn học thêm. Không ai ép tôi, không ai bắt buộc, nhưng mỗi lần đọc thêm về một design pattern, mỗi lần hiểu sâu hơn về system design, tôi lại thấy mình tiến bộ một chút.
Tôi bắt đầu hiểu vì sao nhiều người mê nghề này đến vậy:
Vì mỗi dòng code bạn viết, nếu đúng – nó giải quyết được vấn đề thực sự.
Kết luận: Đi làm sớm — không chỉ để đi làm
Nhiều bạn sinh viên hỏi tôi: “Nên đi làm sớm không anh?”
Tôi trả lời: “Nếu em sẵn sàng học từ thực tế – thì nên.”
Vì:
- Em sẽ được học cách làm việc thật
- Em sẽ thấy kỹ năng nào mình còn yếu
- Em sẽ biết “điểm rơi” của mình trong cả một hệ thống
- Và quan trọng nhất: em sẽ trưởng thành hơn rất nhiều
"Tôi từng trả tiền để học những thứ không bao giờ dùng đến. Nhưng ở đây, tôi được trả tiền để học những điều tôi sẽ dùng cả đời."
— Ghi chép kết thúc thời kỳ fresher, 2017
Kết thúc chuỗi: 2017 – Lập trình viên fresher và bài học đầu tiên ở VNG
Bạn có thể đọc lại các phần theo thứ tự: