post's image

Làm sản phẩm thật đầu tiên: Sướng, sốc và sâu

Ghost wrote 3 days ago (Jul 6, 2025) with 14👁️ | 3 mins read

Không còn là bài tập nhóm. Đây là phần mềm thật, có người dùng thật, chạy thật, lỗi thật. Lần đầu tiên tôi cảm nhận được nghề lập trình viên là như thế nào.

Làm sản phẩm thật đầu tiên: Sướng, sốc và sâu

"Không phải bài tập, không phải đồ án. Đây là phần mềm thật – nơi mọi dòng code đều để lại hậu quả."

Vào công ty rồi thì phải... code thật

Sau khi bất ngờ pass VNG, tôi bước vào giai đoạn training cùng vài bạn fresher khác. Mỗi người được phân vào một nhóm nhỏ, có mentor, có backlog và... có deadline thật.

Tôi vẫn nhớ như in cái tên của project đầu tiên VPOS – một project đã không kịp ra thị trường Hồi đó, tôi viết từng dòng code với sự run rẩy pha lẫn phấn khích.

“Mình đang viết phần mềm thật. Người ta sẽ dùng cái này. Ghê chưa?”

Từ lý thuyết sang thực tế

Trên trường, tôi từng học MVC, SOLID, OOP, Design Patterns, v.v… Nhưng trong thực tế:

  • Code sai: tính năng không chạy.
  • Tên biến đặt dở: người khác không hiểu.
  • Refactor ẩu: hôm sau người ta fix lại hết.
  • Test không kỹ: anh QA gọi lại bắt sửa bug.

Mỗi commit là một lần học. Mỗi bug là một lần nhớ lâu.

Không phải cứ làm tốt là sản phẩm sẽ thành công

Cái sốc đầu tiên tôi trải qua không phải là bug, mà là sự thật rằng không phải cứ code giỏi là sản phẩm thành công.

Project đầu tiên của tôi dù làm rất nhanh, rất tốt (theo lời mentor), nhưng sau vài tháng lại bị khai tử. Lý do:

  • Có sản phẩm bên ngoài làm tốt hơn.
  • Ưu tiên của công ty thay đổi.
  • Nhóm bị điều động qua feature khác.

Lúc đó, tôi mới hiểu:

“Kỹ thuật chỉ là một phần nhỏ trong bài toán sản phẩm.”

Bài học lớn đầu tiên

Sản phẩm thành công = Kỹ thuật x Đúng nhu cầu x Thời điểm x May mắn

Lập trình viên giỏi vẫn có thể làm sản phẩm thất bại. Nhưng lập trình viên hiểu sản phẩm – sẽ trở thành người tạo giá trị thực sự.


"Lần đầu code sản phẩm thật, tôi tưởng mình chỉ học cách viết phần mềm. Hóa ra, tôi học cách làm người tạo ra thứ hữu ích."
— Nhật ký fresher, 2017


Tiếp theo: Code project công ty 3 ngày dạy tôi hơn 3 tháng lý thuyết