Từ giảng đường bước vào công ty là một bước ngoặt. Dù cùng là học, nhưng học ở công ty khác hoàn toàn với học ở trường. Điều khác biệt lớn nhất không nằm ở giáo trình hay ngôn ngữ lập trình – mà nằm ở con người xung quanh bạn.
Trường học vs. Công sở
Tôi từng nghĩ: học là học, môi trường chỉ là phụ. Nhưng không. Mỗi môi trường kéo theo một hệ thống quan hệ – và bạn buộc phải học cách thích nghi.
| Trường học | Công sở |
|---|---|
| Bạn trả tiền để học | Bạn được trả tiền để làm việc |
| Thầy cô chỉ dạy, không quản lý đầu ra | Sếp quản lý đầu ra rất sát sao |
| Bạn rớt môn thì bạn chịu | Bạn fail task thì team chịu chung |
| Bạn bè là bạn học cùng | Đồng nghiệp là người cùng chịu trách nhiệm |
| Học kiến thức tổng quát | Làm việc chuyên sâu theo dự án |
Ở công ty, tôi có sếp trực tiếp – người phân công task, review kết quả, chịu trách nhiệm trước những gì tôi làm. Và tôi có mentor – người chỉ tôi cách làm, cách tư duy, cách sống sót trong môi trường thực chiến.
Sếp không phải là người “giỏi nhất” – nhưng là người “quyết định nhiều nhất”
Tôi từng sai lầm khi nghĩ rằng: muốn theo ai thì người đó phải giỏi code nhất. Nhưng khi đi làm, tôi nhận ra: quản lý không cần giỏi hơn bạn ở mọi thứ, họ cần giỏi trong điều phối và ra quyết định.
Người sếp đầu tiên của tôi không viết code hàng ngày nữa, nhưng mỗi lần ảnh feedback đều khiến tôi phải suy nghĩ lại cách tiếp cận.
Sếp không cần sửa bug cho bạn. Sếp chỉ cần chỉ đúng chỗ bạn cần sửa.
Mentor: người giúp tôi không chết chìm trong công việc
Người mentor đầu tiên – cũng là người từng phỏng vấn tôi – chính là người tôi mang ơn nhiều nhất trong giai đoạn này. Ảnh không cầm tay chỉ từng dòng code, nhưng ảnh cho tôi đúng keyword cần tìm, đúng pattern nên học, đúng câu hỏi để tôi tự giải.
Có lần tôi hỏi thẳng:
“Anh sao không chỉ em luôn cho nhanh?”
Ảnh cười và nói:
“Vì anh không muốn giết cái đầu tò mò của em.”
Và quả thật, nhờ cách hướng dẫn như vậy, tôi học được nhanh hơn – không phải bằng cách chép code – mà bằng cách tự cấu trúc lại suy nghĩ.
Trưởng thành trong sự hướng dẫn
Môi trường công sở không dễ dàng, nhưng cũng không quá khắc nghiệt – nếu bạn có người dẫn đường.
Tôi học cách giao tiếp với sếp: ngắn gọn, rõ deadline.
Tôi học cách nói chuyện với mentor: chủ động, trung thực.
Tôi học cách ứng xử với đồng nghiệp: tôn trọng, lắng nghe.
Và tôi học rằng: muốn đi xa, bạn cần có người đồng hành.
"Trường dạy tôi kiến thức. Mentor dạy tôi cách sống sót. Còn sếp – là người dạy tôi biết chịu trách nhiệm."
— Ghi chép sau 6 tháng ở VNG, 2018
Tiếp theo: Đi làm là một khóa học trả lương